Πλήθος κόσμου στην παρουσίαση του βιβλίου για τον "Στεφανογιάννη"
17/03/09

Τον μεγάλο αγωνιστή, Γιάννη Δραμουντάνη ή "Στεφανογιάννη", το έργο και η δράση του οποίου αναλύονται μέσα από μοναδικά ντοκουμέντα στο βιβλίο του εκπαιδευτικού Γιώργου Καλογεράκη, τίμησαν οι ρεθυμνιώτες το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου.

Στο κατάμεστο από κόσμο Ωδείο του Ρεθύμνου παρουσιάστηκε το μοναδικό βιβλίο του κ. Καλογεράκη, ο οποίος αφιέρωσε πολύ χρόνο και κόπο για να συλλέξει μοναδικά ντοκουμέντα για τη δράση και τη ζωή του ανωγειανού αντιστασιακού, του Γιάννη Δραμουντάνη, του αρχηγού της Εθνικής Αντίστασης των Ανωγείων και του Άνω Μυλοποτάμου.

"Μέσα στο βιβλίο του Γ. Καλογεράκη υπάρχουν σειρά εγγράφων. Ο συγγραφέας έχει συγκεντρώσει πρακτικά, αλληλογραφία του Στεφανογιάννη με τους άλλους αρχηγούς της Εθνικής Αντίστασης, με τους επικεφαλής της εθνικής αντικατασκοπείας και πολλά ακόμα. Πρόκειται, λοιπόν, για μία τεκμηριωμένη συλλογή στοιχείων και εγγράφων που μας δίνει μία συνολική εικόνα για το ποιος ήταν ο Στεφανογιάννης. Ο Στεφανογιάννης ανήκε στην σκληρή γενιά των κρητικών που δεν περίμενε η πατρίδα να τους καλέσει. Μαζί με πολλούς άλλους κρητικούς ζήτησαν να στρατευθούν στο Αλβανικό έπος για να δώσουν ό,τι πολυτιμότερο είχαν για την πατρίδα τους. Και βέβαια, μαζί με άλλους εξέχοντες ανθρώπους των Ανωγείων και των γύρω περιοχών έδωσε το παρόν στη μάχη του Λατζιμά. Όταν η πατρίδα και η Κρήτη υποδουλώθηκε, οι Ανωγειανοί ήταν από τους πρώτους που σκέφθηκαν την αντίσταση κατά του κατακτητή. Έτσι, το φθινόπωρο του 1941 ιδρύεται η επιτροπή για την απελευθερωτική δράση και εκεί μέσα είναι εξέχοντες ανωγειανοί, άνθρωποι σοβαροί που όλοι αναγνωρίζουν ότι αρχηγός ήταν ο Γιάννης Δραμουντάνης ή Στεφανογιάννης, άνθρωπος που, παρότι κτηνοτρόφος, έχαιρε μεγάλου σεβασμού, γιατί θεωρούνταν άνθρωπος ηθικός, γενναίος, ανοιχτόκαρδος, φρόνιμος", σημείωσε, μεταξύ άλλων, στην ομιλία του ο Βουλευτής Θεσσαλονίκης, Χάρης Καστανίδης, ο οποίος αναφέρθηκε με θαυμασμό στον αγώνα των κρητικών αντιστασιακών την περίοδο της γερμανικής κατοχής.

"Μία ιστορική πηγή που πάλλεται ζωντανή στα χέρια μας" χαρακτήρισε το βιβλίο ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, που μιλώντας για τον "Στεφανογιάννη" τόνισε, μεταξύ άλλων: "Είναι απορίας άξιον πως ένας κτηνοτρόφος, χωρίς την επιστημονική κατάρτιση των ειδικών σε πολεμικές επιχειρήσεις με την εμπειρία που απέκτησε από τη συμμετοχή του στην Μικρασιατική εκστρατεία σε ηλικία μόλις 20 ετών, με 6 ανήλικα παιδιά που είχαν ανάγκη τον πατέρα τους, ειδικά τις μαύρες μέρες τις κατοχής, κατόρθωσε να επιφέρει τέτοιας έκτασης πλήγματα στον εχθρό:
- Να δημιουργήσει μια ευέλικτη αγωνιστική ομάδα που προσαρμοζόταν στα δεδομένα και τις συνθήκες,
- να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα της λευτεριάς και αδούλωτο τον Ψηλορείτη την ώρα που οι ελληνικές πόλεις υπέκυπταν η μια μετά την άλλη,
- να προσφέρει ασφαλές καταφύγιο σε κρήτες αντιστασιακούς αλλά και Άγγλους στρατιώτες μέχρι τη φυγάδευση τους. (Ακόμη και Γερμανούς στρατιώτες που αυτομόλησαν βοήθησε να διαφύγουν!).
- να αναλάβει την ευθύνη της διευκόλυνσης του έργου των συμμαχικών αποστολών που εγκατέστησαν σταθμό ασυρμάτου κι επικοινωνούσαν με το στρατηγείο της Μέσης Ανατολής προωθώντας το υλικό που ο Στεφανογιάννης λάμβανε από όλες τις οργανώσεις
- να οργανώσει δίκτυο κατασκοπίας σε Ρέθυμνο και Ηράκλειο.

Πέραν όμως της αμιγούς στρατιωτικής του προσφοράς ο Αρχηγός των Ανωγείων και Άνω Μυλοποτάμου διέθεσε κάτι πολυτιμότερο στον Αγώνα: την οικογένειά του, την ίδια του τη ζωή. Το σπίτι του ήταν πάντα ανοικτό σε κάθε πατριώτη που κινδύνευε. Η άξια σύζυγός του δούλεψε σκληρά συμπαραστεκόμενη στον αγώνα του συντρόφου της, φροντίζοντας για την επιβίωση των παιδιών τους αλλά και για όλους όσοι ήταν στο βουνό και χρειάζονταν τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα μέχρι που αρρώστησε κι η ίδια από την κούραση και την ταλαιπωρία. Μια γυναίκα που δεν λιποψύχησε ακόμη κι όταν έχασε τον σύντροφο της ζωής της, δημεύτηκαν όλα τα περιουσιακά στοιχεία τους κι έμεινε μόνη με 6 παιδιά να δηλώνει με ένα αξιοθαύμαστο μεγαλείο ψυχής: «Η ελευθερία είναι το ανώτερο αγαθό της ψυχής πάνω από παιδιά και οικογένεια» ερμηνεύοντας έτσι την επιμονή της να υποστηρίζει και να συμμερίζεται τον αγώνα του άνδρα της.
Έναν αγώνα που ο Στεφανογιάννης έδωσε με αξιοπρέπεια χωρίς να διστάσει ποτέ ακόμη κι όταν επικηρύχθηκε το 1941, δηλαδή σχεδόν από την αρχή του πολέμου, από τις αρχές κατοχής και την Ελληνική Χωροφυλακή. Συνέχισε, με ανεξάντλητη δύναμη, απαράμιλλο θάρρος, αυτοθυσία και γενναιοδωρία, γνήσιος διαφωτιστής υγιών ιδεών, να καθοδηγεί και να εμπνέει αγάπη και σεβασμό σε όσους τον συνεργάστηκαν. Ξεπερνούν την ανθρώπινη φαντασία οι ευρηματικές επιλογές του. Ο Γιάννης Δραμουντάνης είχε τα χαρακτηριστικά ενός χαρισματικού ηγέτη. Διέθετε μια μοναδική ικανότητα επικοινωνίας με τους ανθρώπους ακόμη και με κείνους που δεν μιλούσαν την ίδια γλώσσα όπως ήταν οι Άγγλοι πράκτορες που τόσο εκτίμησαν τα προσόντα του ώστε συνδέθηκαν με τον ίδιο και την οικογένεια του με δεσμούς αδελφικούς".

Στην πολύτιμη δουλειά του συγγραφέα, Γιώργου Καλογεράκη αναφέρθηκε και ο δήμαρχος Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης, λέγοντας: "Με υπομονή και μεθοδικότητα ο Καλογεράκης συλλέγει, αξιολογεί και ταξινομεί ένα πλούσιο ιστορικό υλικό που σχετίζεται με την προϊστορία της οικογένειας και την ιστορία του Στεφανογιάννη. Ιστορικά έγγραφα από την εποχή της τελευταίας μεγάλης κρητικής επανάστασης κατά των Τούρκων. Πρωτότυπα έγγραφα από την περίοδο της Κρητικής πολιτείας. Πρακτικά συνεδριάσεων αντιστασιακών οργανώσεων. Αλληλογραφία μεταξύ οπλαρχηγών. Σημειώματα. Απόρρητες εκθέσεις. Προφορικές μαρτυρίες. Τραγούδια που μας παράδωσε η λαϊκή μούσα για το Στεφανογιάννη. Πορτρέτα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό κ.ά. συνθέτουν το ενιαίο ιστορικό σώμα του βιβλίου.
Μια τεράστια έρευνα μεγάλου μόχθου στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, σε Μουσεία, ιδιωτικά αρχεία και συλλογές αλλά κυρίως με την αξιοποίηση του υλικού του Ιστορικού Αρχείου του Δήμου Ανωγείων, δείχνουν το μέγεθος της ανιδιοτελούς προσπάθειας του Γιώργου Καλογεράκη.
Το έργο του αυτό είναι σήμερα πολλαπλά ωφέλιμο για κάθε πολίτη, που θα ήθελε να ενημερωθεί βαθύτερα για μια σημαντική πτυχή της δύσκολης εποχής για την Ευρώπη, την Ελλάδα και την Κρήτη, όπως ήταν η περίοδος 1941 -1945.
Είναι όμως ταυτόχρονα ένα πολύτιμο υλικό για τον Ιστορικό του μέλλοντος που θα καταπιαστεί με την επιστημονική μελέτη και συγγραφή της Ιστορίας της Κρητικής Αντίστασης, μιας Αντίστασης που βρέθηκε στην πρωτοπορία των αγώνων αποτίναξης του φασισμού όχι μόνο στο Ελληνικό αλλά σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό χώρο.

Στο Δήμο Ανωγείων σήμερα, υπάρχει ίσως το πιο πλήρες Ελληνικό Κατοχικό Αρχείο, ανοικτό σε κάθε ερευνητή. Χιλιάδες έγγραφα μας αποκαλύπτουν την διαδρομή της Κρητικής Αντίστασης μιας πρωτοπόρου αντίστασης όχι μόνο στον Ελληνικό αλλά και στον Ευρωπαϊκό χώρο.Η δράση του «Αρχηγού» Γιάννη Δραμουντάνη - Στεφανογιάννη χαρακτηρίστηκε από την ευφυΐα, την φρονιμάδα, την σοβαρότητα, το θάρρος, την τόλμη, τη γενναιότητά του και τη θαυμαστή ικανότητά του στην οργάνωση και διεξαγωγή του σκληρού αγώνα. Πιστεύουμε πως ο χρόνος που έχει περάσει από το τέλος της Κρητικής αντίστασης είναι εύλογος ώστε με νηφαλιότητα και επιστημονική σοβαρότητα να φωτιστούν και να αποτιμηθούν τα ιστορικά ντοκουμέντα της περιόδου εκείνης. Και προς αυτήν την κατεύθυνση το βιβλίο του Γιώργου Καλογεράκη προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες".

Ο συγγραφέας, Γιώργος Καλογέρακης ευχαρίστησε τους ομιλητές για τα θερμά λόγια τους και αναφέρθηκε στη δυσκολία του εγχειρήματος του. Ωστόσο, σημείωσε πως ήταν πολύτιμη η συμβολή τόσο του πρώην δημάρχου Ανωγείων, Νίκου Ξυλούρη όσο και του νυν, Σωκράτη Κεφαλογιάννη για τη βοήθεια στην έκδοση. Όπως επίσης, ευχαρίστησε τον Ζαχαρία Δραμουντάνη, τον γιο του "Στεφανογιάννη", που του εμπιστεύθηκε το πολύτιμο αρχειακό υλικό πάνω στο οποίο βασίζεται το βιβλίο, αλλά και την ενορία Αγίου Γεωργίου Ανωγείων, που συνέβαλε με τη σειρά της στο να πραγματοποιηθεί η προσπάθεια.
Την εκδήλωση συντόνιζε η δημοσιογράφος, Εύα Λαδιά, η οποία είχε και την καλλιτεχνική επιμέλεια της εκδήλωσης. Τα κείμενα απέδωσαν ο Μάρκος Πελαντάκης και ο Νίκος Στρατάκης. Στη διάρκεια της εκδήλωσης ο Βασίλης Δραμουντάνης και η Μαρία Σκουλά ερμήνευσαν όσα η λαϊκή μούσα αναφέρει για το θάνατο του Στεφανογιάννη, ενώ η βραδιά έκλεισε με την "Ωδή στον Στεφανογιάννη" σε μουσική Μπάμπη Πραματευτάκη και ποίηση Εύας Λαδιά.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους οι Βουλευτές, κ.κ. Όλγα Κεφαλογιάννη, Ηλίας Λαμπίρης και Μαρία Σκραφνάκη, ο Νομάρχης Ρεθύμνου, Γ. Παπαδάκης, ο Δήμαρχος Λάμπης, Γ. Ταταράκης, αντινομάρχες και αντιδήμαρχοι, νομαρχιακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι των σωμάτων ασφαλείας, οι πρώην βουλευτές, κ.κ. Κεφαλογιάννης, Λουκάκης και Όθωνας, αλλά και ο πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Δραμουντάνης, ο εγγονός του Στεφανογιάννη. Το ωδείο γέμισε ασφυκτικά από ρεθυμνιώτες και ανωγειανούς, που βρέθηκαν το Σάββατο στην εκδήλωση για τον μεγάλο αντιστασιακό.