Κούλουμα στο Νομό Ρεθύμνου

Κούλουμα με πλούσιες εκδηλώσεις και καλοκαιρία
04/03/09

Με ιδανικές καιρικές συνθήκες γιόρτασαν οι ρεθυμνιώτες και οι επισκέπτες του τριημέρου τα Κούλουμα στην ύπαιθρο του νομού όπου παραδοσιακά οι δήμοι και οι πολιτιστικοί σύλλογοι διοργάνωσαν εορταστικές εκδηλώσεις.

Μια μεγάλη γιορτή όμως στήθηκε την Καθαρά Δευτέρα για πρώτη φορά στην νέα πλατεία της παλιάς πόλης με τη φροντίδα του δήμου, των μελών του Λυκείου Ελληνίδων και των προσκόπων.
Απ’ άκρη σ’ άκρη του νομού, μικροί και μεγάλοι πέταξαν αετό με τον αέρα σύμμαχο για την περίσταση, χόρεψαν και γλέντησαν, παρακολούθησαν δρώμενα και συμμετείχαν στην αναβίωση εθίμων.
Το ρεπορτάζ καλύπτει σήμερα τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις που έγιναν στο νομό, εστίες κεφιού όμως δημιουργήθηκαν σε πολλά χωριά, όπως η Κρύα Βρύση και η Αγία Γαλήνη του Δήμου Λάμπης, το Μούντρος του Δήμου Νικηφόρου Φωκά, οι Απόστολοι του Δήμου Συβρίτου.

Παραδοσιακοί χοροί στη νέα πλατεία

Από νωρίς το πρωί οι πρόσκοποι είχαν μαζευτεί στην πλατεία της παλιάς πόλης, φτιάχνοντας την πιο νόστιμη φασολάδα της Σαρακοστής κατά... κοινή ομολογία όσων είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν γιατί τα καζάνια άδειασαν γρήγορα λόγω της μεγάλης ζήτησης!
Ταυτόχρονα μέλη του Σώματος Προσκόπων έδειχναν στα παιδιά πως φτιάχνεται παραδοσιακά ο χαρταετός έτσι είχαν την ευκαιρία να φτιάξουν τον δικό τους και να τον «πετάξουν» έξω από την πόλη.
Γύρω στις 12 το μεσημέρι οι χορευτές του Λυκείου Ελληνίδων, χωρίς παραδοσιακές ενδυμασίες αλλά με τα καθημερινά τους ρούχα, ξεκίνησαν το χορό. Έτσι με την αμφίεση αυτή ήταν και πιο εύκολο να ενωθούν με τον κόσμο που δεν ένιωθε ότι παρακολουθεί μια παράσταση αλλά ότι γίνεται μέρος της.
Τα μέλη του Λυκείου Ελληνίδων χόρεψαν χορούς από όλη την Ελλάδα και κατέληξαν να χορεύουν με τον κόσμο κρητικούς χορούς μέχρι αργά το μεσημέρι, ενώ όλοι τίμησαν το τραπέζι με τα σαρακοστιανά εδέσματα για τα οποία φρόντισε ο δήμος.

Δρώμενα στο Μέρωνα

Με τα χιονισμένα βουνά από τη μια πλευρά άλλα με έναν λαμπερό ήλιο, εορτάστηκαν όπως κάθε χρόνο τα Κούλουμα στο χωριό Μέρωνας του Δήμου Συβρίτου. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος πιστός στην παράδοση, πρόσφερε γέλιο στον κόσμο που επέλεξε τον Μέρωνα για να δασκεδάσει την Καθαρά Δευτέρα, με τη διοργάνωση δρώμενων αλλά και παραδοσιακών παιχνιδιών.
Οι Λεράδες, η Αρκούδα, ο Χότζας, ο Τσαγκάρης, η Καμήλα, το Προξενειό, ήταν μερικά από τα δρώμενα, ενώ την παράσταση έκλεψαν οι ζωηρές αρκούδες με τον αρκουδιάρη, σχολιάζοντας κυρίως την πολιτική επικαιρότητα.
Το γλέντι άναψε το μεσημέρι στον Μέρωνα, υπό τους ήχους της ορχήστρας με δυο κύκλους χορού, μέσα στο παλιό σχολείο και στην αυλή.
Δεν ήταν λίγοι και οι ξένοι τουρίστες που επισκέφθηκαν το χωριό, χόρεψαν, «μουτζουρώθηκαν» και δοκίμασαν τα σαρακοστιανά.
Ο σύλλογος είχε στήσει το αυτοσχέδιο ρακάδικο «Η ωραία Ελλάς» που «τροφοδοτούσε» με κρασί και ρακή τους επισκέπτες και οι γυναίκες του χωριού στη κουζίνα, φρόντιζαν να μη λείπει τίποτα από τα τραπέζια. Και επειδή βέβαια ο κόσμος ήταν πολύς και οι δυνατότητες του Συλλόγου συγκεκριμένες, πολλοί ήταν αυτοί που άκουσαν τη προτροπή του συλλόγου και έφεραν τους δικούς τους μεζέδες τους οποίους μοιράστηκαν με τον κόσμο.

Παραδοσιακός κρητικός γάμος στην Πατσό

Ο κρητικός γάμος αναβίωσε στην Πατσό με τον γαμπρό – γυναίκα να ντύνεται στο πνευματικό κεντρο από όπου ξεκίνησε η γαμήλια πομπή και τη νύφη – άντρα να στολίζεται με τις φιλενάδες της να της τραγουδούν τραγούδια του γάμου. Ο γαμπρός παρέλαβε την νύφη και με τα γαϊδούρια γύρισαν όλο το χωριό, καταλήγοντας στο πνευματικό κέντρο ξανά όπου και έγινε το «μυστήριο». Ακολούθησε βέβαια ο χορός της νύφης και το παραδοσιακό γλέντι, τη θέση του γαμοπίλαφου όμως στο τραπέζι πήραν η φασολάδα και τα σαρακοστιανά, προσφορά του Πολιτιστικού Συλλόγου που φέτος έκλεισε τα 10 χρόνια αποκριάτικων εκδηλώσεων.
Αξίζει να σημειώσουμε πως πολλοί ήταν αυτοί που συνδύασαν την επίσκεψη στην Πατσό ή στον Μέρωνα με μια βόλτα στο Φράγμα των Ποταμών που αποδείχθηκε ιδανική περιοχή για πικ νικ και πέταγμα χαρταετού, ειδικά μια ηλιόλουστη μέρα σαν της Καθαρας Δευτέρας.

Καρναβάλι στο Γεράνι

Η «σημαία» της διαφορετικότητας στα Κούλουμα, για μια ακόμη χρονιά ανέβηκε στο Γεράνι του Δήμου Νικηφόρου Φωκά. Οι ψησταριές στήθηκαν, τα κάρβουνα άναψαν και τα «σαρακοστιανά» κρέατα βρέθηκαν στα μεγάλα τραπέζια μαζί με τις λαγάνες και τον ταραμά. Το Γεράνι εκτός από το καρναβάλι που διοργανώνει, έχει και την πρωτοτυπία να «ανοίγει» τη Σαρακοστή με κρέας και έτσι στο χωριό μαζεύονται όσοι δεν αντέχουν χωρίς κρέας ούτε μια μέρα!
Στη συνέχεια έγινε και η καρναβαλική παρέλαση, ενώ πολλοί ήταν αυτοί που αφού έφυγαν από το χωριό, πέταξαν τον χαρταετό τους στην παραλία.

Το κλέψιμο της νύφης στο Μελιδόνι

Το κλέψιμο της νύφης στο Μελιδόνι, είναι ένα έθιμο οι ρίζες του οποίου χάνονται στα βάθη του χρόνου.
Η νύφη – άνδρας στολίστηκε στην «αποθήκη πολιτισμού» του χωριού και δυο από τα έξι αδέρφια της τη συνόδευσαν με τα όργανα στην πλατεία του χωριού και οι υπόλοιποι παρουσιάστηκαν από άλλα στενά του χωριού κρατώντας βέργες από μουριά.
Ξεκινάει ο χορός και τα αδέρφια προσπαθούν να σηκώσουν τον κόσμο να χορέψει χρησιμοποιώντας τις βέργες. Κάποιοι προσπαθούν να κλέψουν τη νύφη, με τους αδερφούς όμως να καιροφυλακτούν και να ξυλοφορτώνουν τους επίδοξους κλέφτες. Κάποιοι τελικά την απαγάγουν χωρίς κανένας να καταλάβει ποιος ήταν ο κλέφτης.
Λίγο αργότερα η νύφη επέστρεψε, έπιασε πάλι το χορό κι άρχισε να κερνάει τον κόσμο για το...προσεχές ευτυχές γεγονός.
Στη συνέχεια εμφανίζεται ο «Καουκάς» ο οποίος πετάει καραμέλες και χαρτοπόλεμο στα παιδιά, αλλά ο κόσμος του πετάει νερό και τον ρίχνει από το γαϊδούρι. Αυτός πάει προς τη νύφη και μόλις βλέπει πως είναι έγκυος αρχίζει και κλαίει και οδύρεται για το πώς το έπαθε η νύφη αυτό.
Μέσα από κωμικοτραγικές καταστάσεις αποδεικνύεται τελικά πως αυτός είναι ο ένοχος. Η νύφη φεύγει για να γεννήσει και αργότερα επιστρέφει με το μωρό και πιάνει το χορό.
Και το γλέντι συνεχίζεται με χορό και φαγοπότι και για όλα αυτά φροντίζει ο Πολιτιτικός Σύλλογος Μελιδονίου.